Σιάτιστα: Το έθιμο των καβαλάρηδων ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου που καλπάζει στους αιώνες

Κάθε 15 Αυγούστου, η Σιάτιστα φοράει τα γιορτινά της και ζει το πιο εμβληματικό έθιμο της Δυτικής Μακεδονίας: το προσκύνημα των καβαλάρηδων στην Παναγία του Μικροκάστρου.

Η πόλη πλημμυρίζει από τον ήχο των χάλκινων, το χλιμίντρισμα των αλόγων και το πολύχρωμο θέαμα των στολισμένων ιππέων. Ο αέρας μυρίζει μπαρούτι και λουλούδια, ζουκούμια και λιοβότανα πλεγμένα στις χαίτες των αλόγων, ενώ οι αυλές γεμίζουν παρέες που ράβουν κορδέλες, γεμίζουν τσότρες με παλιό σιατιστινό κρασί και ετοιμάζονται για την πομπή.

Από τα χαράματα, οι καβαλάρηδες συγκεντρώνονται στις γειτονιές. Μπροστά τα χάλκινα, πίσω οι ιππείς καμαρωτοί, με πολύχρωμες φλοκάτες στις σέλες και κορδέλες, κουδουνάκια και κεντημένα χαλινάρια στα άλογα. Ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές, ζωνάρια και μεταξωτά μαντήλια, κατηφορίζουν προς τα βουνίσια μονοπάτια, τα ίδια που ακολουθούσαν οι παππούδες τους στην Τουρκοκρατία.

Το έθιμο από τα βάθη της Τουρκοκρατίας

Περισσότεροι από 300 ιππείς καλπάζουν 12 χιλιόμετρα, περνούν το Μικρόκαστρο και φτάνουν στο μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας. Στη συνέχεια, σταματούν στον Άγιο Λιά, κάτω από τις βελανιδιές, για φαγητό ,κεφτέδες, γεμιστά, τυριά και τοπικό κρασί  και ξεκούραση.

Η επιστροφή στη Σιάτιστα είναι θρίαμβος: ο κόσμος στις άκρες του δρόμου χειροκροτεί, φωτογραφίζει, ενώ οι καβαλάρηδες αλλάζουν τσότρες στον αέρα, σηκώνονται όρθιοι στις σέλες και χορεύουν με τα άλογα στους ήχους των χάλκινων. Στην κεντρική πλατεία, το γλέντι στήνεται μέχρι το ξημέρωμα.

Με ρίζες που χάνονται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, το έθιμο των καβαλάρηδων είναι κάτι παραπάνω από γιορτή , είναι ζωντανή μνήμη, σύμβολο περηφάνιας και ελευθερίας. Και όσο η Σιάτιστα καλπάζει στον ρυθμό των χάλκινων, η υπόσχεση μένει ίδια: αυτό το έθιμο θα συνεχίσει να χτυπά σαν ζωντανή καρδιά στο κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας.